Metoda symultaniczno-sekwencyjna (metoda sylabowa, metoda krakowska) to skuteczna metoda nauki czytania opracowana przez doświadczonego logopedę prof. Jagodę Cieszyńską. Jest stosowana z powodzeniem od wielu lat, a jej podstawy oparte są na wynikach licznych współczesnych badań neuropsychologicznych oraz na wieloletnich doświadczeniach terapeutycznych i logopedycznych. Daje doskonałe efekty, gdyż wykorzystuje naturalną skłonność każdego człowieka do mówienia sylabami.
W Naszym Przedszkolu we wszystkich grupach wiekowych realizujemy sylabową metodę wczesnej nauki czytania prof. J. Cieszyńskiej. Zajęcia realizowane są w atmosferze zabawy. Prowadzone są systematycznie, w małych zazwyczaj kilkuosobowych grupach przez 7-15 minut dziennie. Dzieci w prosty sposób rozwijają mowę, doświadczają czerpania radości z nauki czytania. Wykorzystywana przez nas metoda realizowana jest w ramach zajęć dodatkowych.Dodatkowe cele zajęć wczesnej nauki czytania w przedszkolu:
- Stymulacja rozwoju w zakresie percepcji wzrokowej, słuchowej, motoryki, myślenia i pamięci.
- Rozwijanie analizy i syntezy wzrokowej.
- Wprowadzenie nawyków czytelniczych poprzez codzienną zabawę.
Podstawowe założenia wczesnej nauki czytania
Podstawowym założeniem metodologicznym jest nauka czytania sylabami. Dzieci uczą się odczytywać sylaby, a nie pojedyncze spółgłoski, bo nikt nie słyszy spółgłosek w izolacji, czyli oddzielnie wymawianych (przykładowo wymawiając spółgłoskę “t”, posługujemy się sylabą “ty” lub “te”).
Poznawanie spółgłosek w sylabach jest naturalnym procesem, gdyż wyrazy zbudowane są z sylab. Umiejętność wydzielania głosek w wyrazach kształtuje się w dalszej kolejności, podczas nauki czytania i pisania.
Etapy nauki czytania sylabami
Nauka czytania sylabami naśladuje etapy rozwoju mowy dziecka (od samogłosek, sylab, przez wyrażenia dźwiękonaśladowcze do wyrazów i zdań).
W nauce czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną etapy są dokładnie określone:
- Etap I – od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej
- Etap II – od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów
- Etap III – czytanie sylab zamkniętych
- Etap IV– czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych
- Etap V – samodzielne czytanie tekstów
Ćwiczenia na każdym z pięciu etapów nauki czytania realizowane są według reguły: powtarzanie – rozumienie – nazywanie.
Metoda symultaniczno-sekwencyjna
Nazwa – metoda symultaniczno-sekwencyjna, wskazuje na źródło metody – badania przetwarzania języka w strukturach lewej i prawej półkuli mózgu. Prawa i lewa półkula mózgu przetwarzają wszystkie informacje według dwóch odmiennych programów. Lewa półkula mózgu przetwarza wszelkie informacje w sposób sekwencyjny – krok po kroku, analizując różnice i relacje między bodźcami. Prawa przetwarza symultanicznie (całościowo, globalnie), szukając podobieństw. Oznacza to, że lewej półkuli łatwo jest spostrzec różnicę między literą „s” i „ś”, a dla prawej półkuli to taki sam element rzeczywistości. Z tego względu niezwykle ważna jest stymulacja lewej półkuli mózgu, której praca zagrożona przez współczesną kulturę obrazu. Łatwiejsze dla dzieci jest przetwarzanie całościowe i od takich właśnie zadań rozpoczynamy, by dzieci przeżywały sukces i radość z samodzielnego wykonania zadania. Dzięki takiej strategii uczymy przyszłych uczniów kreatywności, podejmowania wyzwań edukacyjnych i budujemy pozytywną samoocenę, czyli wiarę we własne możliwości umysłowe.
Dlaczego warto rozpocząć naukę czytania już w przedszkolu?
Wiek przedszkolny to czas intensywnego rozwoju poznawczego, językowego i emocjonalnego. Właśnie wtedy dzieci w naturalny sposób przyswajają nowe informacje – uczą się przez działanie, powtarzanie i obserwację. Dlatego wczesna nauka czytania w przedszkolu nie tylko wspiera rozwój mowy, ale też wpływa na pamięć, koncentrację i zdolność logicznego myślenia. Dziecko, które uczy się rozpoznawania i łączenia sylab, zdobywa narzędzie, które już na starcie daje mu przewagę edukacyjną.
Jak uczymy? Przez zabawę i doświadczenie
Zajęcia odbywają się w atmosferze swobodnej zabawy – bez presji, ocen i niepotrzebnego stresu. Najważniejsze dla nas jest to, by dzieci kojarzyły czytanie z przyjemnością, a nie obowiązkiem. Dlatego nauka czytania dla dzieci prowadzona jest w małych grupach, z indywidualnym podejściem, z użyciem materiałów angażujących różne zmysły. Wspieramy rozwój percepcji wzrokowej, słuchowej i motorycznej, co przekłada się również na ogólne przygotowanie do podjęcia nauki szkolnej.
Systematyczne, krótkie sesje pozwalają dzieciom utrwalać nowe treści bez przeciążenia. Na każdym etapie dbamy o to, by dziecko rozumiało to, co robi – powtarzamy, nazywamy, kojarzymy. Takie ćwiczenia nie tylko uczą czytać, ale też wzmacniają poczucie sprawczości i budują wiarę we własne możliwości.
Wczesna nauka czytania – ćwiczenia dopasowane do etapu rozwoju
W naszej pracy wykorzystujemy różnorodne ćwiczenia wczesnej nauki czytania, dostosowane do aktualnych możliwości dziecka. Na początku są to proste samogłoski, następnie sylaby, wyrazy, a z czasem także zdania. Każdy etap wspiera inny obszar rozwoju – od spostrzegawczości po rozumienie treści i tworzenie własnych wypowiedzi.
Podczas zajęć dzieci:
uczą się rozpoznawania sylab w zabawie,
budują pierwsze wyrazy z poznanych sylab,
czytają proste teksty i rymowanki,
rozwijają słownictwo i płynność wypowiedzi.
Takie połączenie edukacji z aktywnym działaniem przynosi szybkie, zauważalne efekty – również u dzieci, które wcześniej miały trudności z koncentracją czy przetwarzaniem językowym.
Dla kogo są zajęcia wczesnej nauki czytania?
Zajęcia z zakresu wczesnej nauki czytania w przedszkolu są odpowiednie dla wszystkich dzieci – zarówno tych, które szybko rozwijają się językowo, jak i tych, które potrzebują większego wsparcia w tym obszarze. Doskonale sprawdzają się również jako forma profilaktyki logopedycznej i przygotowania do nauki pisania.
Nasze podejście szczególnie wspiera dzieci z trudnościami komunikacyjnymi, zaburzeniami rozwoju mowy czy opóźnieniami edukacyjnymi. Dzięki metodzie opartej na strukturze języka i pracy obu półkul mózgu, wczesna nauka czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną pozwala dotrzeć także do tych przedszkolaków, które wymagają bardziej indywidualnego podejścia.